Actief in Idrefjäll

De Zweedse fjäll, het fantastische landschap boven de boomgrens, is niet alleen het domein van skiërs en andere wintersporters. Ook in de zomer is er genoeg te doen om een sportieve vakantie mee te vullen. Het bijzondere van Idrefjäll in de provincie Dalarna is dat ze – hoewel het ook een wintersport-resort is – alles uit de kast trekken om klein en groot aan het bewegen te krijgen. En natuurlijk helpt de overweldigende natuur een handje mee om het ‘lekker-weg-gevoel’ te versterken. Vakantie voor actieve types.

Downhill, dat gaat hard!

Stel, je bent een fanatieke wandelaar (zoals ik) en je hebt besloten een paar dagen uit je comfort zone te komen en andere manieren van actief vakantie vieren te ontdekken, waar kun je dan van alles uitproberen? Zet Idrefjäll maar vast boven aan je lijstje met mogelijkheden, want hier kun je werkelijk vrijwel alle outdoor-sporten beoefenen. En niet alleen op het niveau van de gespierde sportbonk die al jaren traint, maar ook voor de beginner is er een keur aan sportieve opties: van paardrijden tot raften, van Down Hill fietsen tot kanoën, van zwembad tot (ja, toch!) wandelen.

Lina scheurt voor ons uit.

MTB

Het zweet gutst over mijn rug, maar ik ga me dus niet laten kennen. We zijn op pad met Lina, de gids die normaal gesproken groepen begeleidt op de mountain bike. Honderduit vertellend peddelt zij door het bos, waar ik als een hijgend paard achter haar aan fiets, steeds minder pratend. Ik heb mijn adem voor iets anders nodig. Fietsen in bergachtig landschap is mij bepaald niet op het lijf geschreven. Omhoog trap je je helemaal suf in een lage versnelling en kom je nog geen meter vooruit. Naar beneden gaat het dan weer (in mijn ogen) veel te hard en hang ik zo ongeveer aan mijn handremmen. Maar goed, dat het ook leuk kan zijn, zie ik ook wel. Andere fietsers flitsen ons voorbij. Sommigen maken elegante sprongetjes over heuveltjes, kinderen storten zich juichend van dit ‘gematigde’ parcours naar beneden, al dan niet onder begeleiding van een ouder of gids.

Stuiterballend de heuvel rond

Met kinderen

Het mooie van de activiteiten op Idrefjäll is dat er bij vrijwel alles rekening is gehouden met de samenstelling van de familie. Voor elk wat wils, afgestemd op de mogelijkheden van ieder gezinslid. Maar al te vaak zie je dat pa zijn testosteron probeert kwijt te raken op de fiets en dat moeders met het kind bij de zandbak zit. Hier is dat slimmer geregeld: bij iedere boeking heb je automatisch recht op drie uur kinderopvang per dag. Je laat je kind achter bij een gediplomeerde activiteitenbegeleider en kunt zelf gaan sporten. Samen op de MTB het bos in, een kanotocht maken of toch maar die stevige wandeling die je met de kleintjes bij je niet kunt maken? Drie uur op de bank van je huisje liggen mag ook.

Voor de kinderen zijn er ook iedere dag sportieve activiteiten, variërend van een hardloopwedstrijd tot teamspelletjes in het zwembad. Voor oudere kinderen zijn er ook gerichte activiteiten, zoals een Girls Ride Out, MTB met meiden van 14 en ouder, twee keer per week.

Op zoek naar het wilde leven

Het water op

Op en in het water ben ik meer in mijn element. We krijgen twee peddels en een sleutel in onze handen gedrukt, plus uitleg hoe we naar een vier kilometer verderop gelegen meer komen. Daar ligt een batterij kano’s, waarvan we er eentje met de sleutel van zijn ketting kunnen ontdoen. Instappen, afduwen en we zijn los! De lucht is wat bewolkt en de wind blaast wat golven op. Met gezwinde slag peddelen we naar de overkant om daar op de oevers te gluren. Misschien zien we een eland of zelfs een beer?

Bevers

De kanotocht bevalt zo goed, dat we spontaan besluiten ons aan te melden voor een beversafari die avond, ook per kano. Dat is snel gebeurd, gewoon even melden bij de centrale informatiebalie en het is geregeld. Om 19:00 worden wij verwacht bij het startpunt. We blijken niet de enige te zijn deze keer, we gaan met maar liefst twaalf tweepersoonskano’s het water op om bevers te spotten.

Bevers zijn schuwe dieren en hebben de voor spotters hinderlijke gewoonte om zich pas te vertonen als de zon begint onder te gaan. En dat laatste geeft nog wel eens problemen in Zweden, zeker midden in de zomer. Daarom maken we met z’n alleen eerst een tocht naar een klein eilandje in de rivier, waar we gezeten rond een kampvuur met een geblakerde koffiekan uitleg krijgen over leven en gewoonten van de bever.

Na een bakkie oer-Zweedse kook-koffie gaan we dan toch echt op ‘Bever-jacht’. De gids maant ons om vooral stil te zijn, want bevers zijn goede luisteraars en verdwijnen onder water zodra ze mensen horen. Dat iedereen ook daadwerkelijk zijn/haar klep houdt is al een bijzondere ervaring. Geluidloos glijden we over de rivier, speurend en turend. Het wordt later en de avondzon kleurt alles goudgeel. Wat is dit toch prachtig! Zonder een bever gezien te hebben, keren we weer terug van een supermooie tocht.

Té lief!

Rendieren

Idre is de meest zuidelijke plaats van Zweden waar Sami wonen, de oorspronkelijke bewoners van Noord-Zweden. Bij wet is vastgelegd dat Sami rendieren mogen houden. Dat is geregeld via zogenoemde ‘familierechten’. In Idre betekent het dat vijf families in totaal 2700 rendieren mogen houden. En met ‘houden’ wordt wat anders bedoeld dan de dieren in een weitje te zetten met een hek er omheen. Rendieren lopen los, trekken rond waar ze naartoe willen. Pas in de herfst worden de dieren bij elkaar gedreven en (opnieuw) gemerkt. Een groot deel wordt dan geslacht, voor het vlees en de vacht.

In de praktijk betekent het dat je werkelijk overal rendieren ziet. Langs de weg, in het bos en ook op het Idrefjäll-resort, waar ze tussen de huisjes rondscharrelen. Bang voor mensen zijn ze niet, al willen ze niet dat je al te dichtbij komt.

Om meer te weten te komen over deze bijzondere dieren gaan we op bezoek bij Renbiten in Idre. Peter en Helena drijven hier een winkel en organiseren allerlei activiteiten met de rendieren, waardoor je meer te weten kunt komen van de Sami-cultuur. Peter is Sami, zijn vrouw Helena geeft de uitleg. We gaan mee naar haar huis. Daar ontmoeten we Messi, het vier weken oude rendierkalf, vernoemd naar de beroemde voetballer. Hij heeft zijn moeder verloren en dartelt nu om Helena heen, hongerend naar de melkfles.

Eindeloos wandelen op de fjäll

Aan de wandel

Dan hebben we een aantal uren vrij voordat onze volgende activiteit op het programma staat. En wat doet een doorgewinterde wandelaar als hij vrij is? Juist, wandelen! We herlopen een tocht uit onze gids ‘Wandelen in Dalarna’. Deze tocht start met een boottochtje naar Noorwegen, waarbij we ruim negen km teruglopen naar het startpunt. Het kleine bootje dat het meer oversteekt kan maximaal 12 mensen vervoeren en echt druk is het dus ook niet als we uitstappen op Noorse grond. We klimmen een stukje omhoog en komen dan op een bergplateau. Het is een wonderlijk wijds en leeg landschap, waarvandaan je mijlen ver kunt kijken, tot diep in Noorwegen. Je waant je even op’ het dak van de wereld’. Na 3,5 uur doorstappen zijn we terug bij onze auto.

Droog blijven is lastig

Raften

Het avontuur is nog niet ten einde, we hebben ons aangemeld voor een river raft: in een rubberboot de rivier af, via meerdere stroomversnellingen. Gelukkig hebben ze die ook in diverse varianten en we kiezen veiligheidshalve maar voor de family raft.

Gehuld in een wetsuit gaan we met drie boten de rivier op. Wat uitleg van de roerganger van onze boot maakt al snel een gedisciplineerd peddelteam van ons. We varen met de stroom mee en het tempo zit er lekker in. Althans, tot de eerste stroomversnelling zich aandient. De juf aan het roer legt de boot even stil en geeft nog een keer instructies. Belangrijk is om de stroom goed te volgen en haar commando’s vooral op te volgen. Zij weet de beste route langs de in de rivier liggende rotsblokken.

Je voelt een soort ruk als het water de boot te pakken krijgt en snel meevoert. De juf deelt bevelen uit en met veel gespetter en naar binnen kolkend water passeren we de stroomversnelling als een hecht team professionals. ‘Eitje’, aldus de juf. We gaan er nog twee bedwingen en slagen er iedere keer wonderwel in om deze zonder kleerscheuren te passeren. Juichend, lachend en kletsnat komen we bij ons eindpunt.

Genoeg gesport

We sluiten ons sportief avontuur af met een uitgebreid diner in het Pernilla Wiberg hotel. Dat is gesticht door de voormalige top-skiester en biedt de meest luxe accommodatie op Idrefjäll. Het restaurant heeft een Frans-georiënteerde keuken. En na zo’n dag buiten smaakt alles nog net een tandje beter. Rendierenvlees mag hier niet ontbreken natuurlijk, tenzij je vegetarisch bent. Ook dan biedt de kaart voldoende keuze. Wel doorvoed rollen wij die avond in bed. Morgen inpakken en wegwezen. Ik vind het bijna jammer dat ik niet nog een stukje mag mountain biken……

Praktische info

Ligging en bereikbaarheid

Idre en Idrefjäll liggen in het noordwesten van Dalarna, tegen de Noorse grens. Het is circa zes uur rijden vanaf Stockholm en Oslo. De grote luchtvaartmaatschappijen vliegen vanaf Amsterdam naar beide steden, de goedkopere maatschappijen vanaf andere luchthavens (o.a. Weeze) naar luchthavens in de omgeving van deze steden (Västerås, Oslo-Torp). Je kunt ook kiezen voor de boot naar Göteborg (Stenaline) of Oslo (Colorline), vanaf Kiel in Duitsland.

Accommodatie en activiteiten

Idrefjäll biedt meerdere soorten accommodaties, van eenvoudige cabins tot huisjes tot hotelkamers. Je kiest zelf aan welke activiteiten je mee wilt doen. Een overzicht is te vinden op de website, maar vaak kun je ook ter plaatse activiteiten boeken.

Wandelen

In de gids ‘Wandelen in Dalarna zijn drie rondwandelingen opgenomen waarvan de startpunten in de buurt van Idrefjäll liggen.

Meer informatie

Informatie en boekingen via www.idrefjall.se, ook in het Engels

Rendieren en Sami-cultuur: www.renbiten.se (Zweeds)

Wandelen: www.wandelenindalarna.nl

Verantwoording

Dit artikel verscheen eerder in het lentenummer 2015 van Nordic Magazine.