Värmland is een populaire bestemming onder Nederlanders. Zo populair dat inmiddels een aanzienlijke groep Nederlanders in de provincie is gaan wonen, dan wel er een vakantiehuis heeft gekocht. Niet verwonderlijk want Värmland is Zweden op zijn mooist: groene, uitgestrekte bossen, rust en ruimte, heel veel water in de vorm van rivieren en meren en een tot de verbeelding sprekend dierenleven. Wij maakten een top 10 van de leukste dingen die je zeker moet gaan zien of doen bij een bezoekje aan de regio.

Nr. 1: Elanden

Met stip op een, want nergens in Zweden maak je zoveel kans om de koning van het woud tegen te komen. In en rond Värmland leeft de grootste populatie van Zweden én is het rustig genoeg om een serieuze kans te maken op een onverwachte ontmoeting. De meeste kans er een of meer te zien maak je langs een rustige landweg, vanuit de auto. Elanden zien slecht, maar hebben een uitstekend gehoor en een nog betere neus. Zodra ze een mens horen of ruiken, zijn ze weg. Wat heel slim is, gezien het feit dat er jaarlijks flink wat worden afgeschoten door jagers. Van een auto zijn ze totaal niet onder de indruk. Draai je het raampje open voor de foto en je staat niet benedenwinds, dan vertrekt hij/zij spoorslags. In de winter is het gemakkelijker om elanden te zien omdat ze dan beter afsteken tegen de sneeuw.

Nr. 2: Vlottentocht

Het is een bekend plaatje is veel reisreportages over Zweden: zelf een vlot bouwen en dan een paar dagen de rivier afzakken. Het kan in Värmland op de Klarälven, de rivier die vroeger werd gebruikt om de gekapte boomstammen te vlotten, richting Karlstad. Klinkt allemaal reuze spannend en avontuurlijk en dat is het ook, maar misschien niet altijd zoals je je voorstelt. Je kunt er ook voor kiezen om op een van te voren gebouwd vlot een dagje de stroom van de rivier te verkennen. Dan zul je al snel tot de ontdekking komen dat het vooral ook een oefening in onthaasten is. Je dobbert stroomafwaarts, kunt zwemmen, vissen, in de zon liggen en je overgeven aan het tempo van de natuur. Dat is vaak verrassend traag en voor ADHD-achtige types een ‘beproeving’. Als je wel houdt van rust, natuur en stilte is het een heerlijk dagje uit dat smaakt naar meer.

Nr. 3 Wildexcursie

De big five van Zweden: wolf, beer, eland, Lynx en veelvraat, ze komen allemaal in Värmland voor. In de praktijk zul je alleen elanden zelf te zien krijgen, de rest is veel te schuw en verplaatst zich hoofzakelijk ’s nachts. De beren zitten alleen in het gebied rond de Zweeds-Noorse grens en staan bekend als uiterst schuw. Met hun uitstekende gehoor zijn ze ‘m al lang gesmeerd voordat jij ook maar in de buurt kunt komen. Er zijn in Värmland meerdere mogelijkheden om met een wildernis-gids de natuur te verkennen. Op zoek naar sporen van de big five en andere dieren vertellen en tonen ze je een schat aan informatie die je zelf niet zo snel zult opmerken als je niet een natuurkenner bent. Bijkomend voordeel: hij/zij weet ook precies waar je moet zoeken!

 

 

 

Nr. 4 Wandelen in Värmland

Wil je er toch op eigen houtje op uit in de Zweedse natuur, dan is wandelen een goede en veilige optie. Zoals gezegd kom je echt niet in de buurt van de wilde dieren, omdat die veel te schuw zijn. Een dagje genieten in het grote groene bos is een unieke ervaring die je het gevoel bezorgt dat je alleen op de wereld bent (althans, met je wandelgezelschap). Er zijn een aantal gemarkeerde routes in de regio, waaronder de bekende Finnskogsleden, die de Noors-Zweedse grens volgt. Houd er wel rekening mee dat je overnachtingsmateriaal en eten mee moet nemen, want lang niet alle etappes beginnen of eindigen in de buurt van de bewoonde wereld. 24 rondwandelingen, meest gemarkeerd, zijn beschreven in de Nederlandstalige gids Wandelen in Värmland die je het makkelijkste al in Nederland of België kunt aanschaffen (www.wandeleninvarmland.nl).

Nr. 5 Glaskogen: kano- en wandelplezier

Het natuurgebied Glaskogen is dé gedroomde bestemming voor mensen die er een of meerdere dagen met de kano op uit willen. Een aaneenschakeling van meren en meertjes, rivieren en beken waar een flink aantal kanoroutes is uitgestippeld. Gelegen ten zuidwesten van het stadje Arvika is het Arvika Kanot Center, het toeristenbureau in Arvika of het bezoekerscentrum in Lenungshammar een goed vertrekpunt voor verdere oriëntatie op de mogelijkheden. In het gebied liggen ook honderden kilometers wandelpad waarlangs je de waterrijke natuur kunt ontdekken, op meerdaagse tochten en dagwandelingen. Arvika is ook nog eens een van de gezelligste stadjes in Värmland, dus ook na je omzwervingen in Glaskogen kun je daar nog wel een dagje rondhangen en bijvoorbeeld genieten van het fijne zandstrand aan het Stora Gla, het een na grootste meer van Värmland.

Nr. 6 Vänern, het grote meer

Het grootste meer van Zweden heet het Vänern en hoort (deels) bij Värmland. Je kunt gerust spreken van een binnenzee, want de overkant is niet zichtbaar. Aan de Värmlandse kant ligt een prachtige kustlijn, vol met inhammen, eilandjes, rotsen en uitbundige natuur, afgewisseld met agrarisch gebied. Het mooiste stuk ligt ten oosten van de hoofdstad Karlstad en verdient het zeker om ontdekt te worden. Slinger langs de kust richting Krinstinehamn en ontdek de verschillende kleine natuurreservaatjes. Of pak het pontje naar Jäverön, een van de grotere eilanden met drie boerderijen. Hier kun je een prachtige rondwandeling maken en pauzeren voor een verfrissende duik. Neem wat eten mee en gril je eigen worstje boven een kampvuur aan de oever van het meer. Back to basic, met een fantastisch uitzicht!

Het Raadhuis van Karlstad – By Jan Ainali – Own work, CC BY 3.0,  WikiCommons

Nr. 7 Karlstad

Met zo’n 80.000 inwoners heeft de hoofdstad Karlstad genoeg voorzieningen om je een dagje zoet te houden. Het is geen hele mooie stad, maar wel gezellig en er is van alles te beleven. Shoppen natuurlijk, maar ook verschillende musea, zoals het Värmlands Museum, met informatie en geschiedenis van de regio, maar ook met wisselende kunstexposities. Heeft dat laatste vooral jouw interesse, bezoek dan zeker ook Sandgrund, een voormalige danszaal in de stad en nu het onderkomen van kunstenaar Lars Lerin. Hij is een van beroemdste moderne Zweedse kunstenaars en maakt prachtige schilderingen van natuur, landschap, mensen en andere onderwerpen, in een sobere, magische stijl. Er zijn wisselende tentoonstellingen van delen uit zijn oeuvre en er zijn ook kaarten en boeken te koop. Aanrader!

Nr. 8 Mårbacka: het huis van Selma Lagerlöf

De naam zal misschien niet direct een belletje doen rinkelen, maar Selma Lagerlöf is/was een van de bekendste Zweedse schrijvers. Waarschijnlijk ken je haar schepping Nils Holgersson, het jongetje dat op de rug van een gans over Zweden vliegt, beter. Lagerlöf leefde van 1858 tot 1940 en ontving in 1909 de Nobelprijs voor de Literatuur. In 1914 werd ze het allereerste vrouwelijke lid van de Zweedse Academie, het comité dat de Nobelprijs voor Literatuur toekent. Ze groeide op in het landhuis Mårbacka, buiten Sunne. Haar ouders moesten dat in haar jeugd gedwongen verkopen wegens geldgebrek, maar toen ze eenmaal naam had gemaakt als schrijfster kocht ze het terug. Ze woonde en werkte er tot aan haar dood. Het verdient zeker een plaats in de top 10 Värmland. Nu is het een museum en kun je behalve de prachtige tuin ook haar woon- en werkkamer bekijken.

Nr. 9 Huskytocht

Voor de winter kun je een aparte Top 10 Värmland maken. Het noordelijk deel is in de winter vrijwel sneeuwzeker. In de maanden januari, februari en maart kun je hier genieten van een dik pak sneeuw. Dat kan natuurlijk op de lange latten in een van de vele wintersportgebieden, maar nog leuker is dat vanuit een hondenslee. Verschillende aanbieders zijn actief in de regio. Er bestaan verschillende arrangementen, van een rondje meerijden tot een heuse safari waarop je zelf ook mag ‘mushen’ (sturen en de honden onder appèl houden). De huskyhonden zijn harde, enthousiaste werkers die goed onder controle gehouden moeten worden. De fijne kneepjes daarvan krijg je uitgelegd voor je er – altijd samen met de gids – op uit kunt. Voordelig is het niet, maar wel goed voor een onvergetelijke ervaring!

Nr. 10 Wintersporten op Branäs

Nu we toch in winterse sferen zijn: als wintersport jouw ding is, loont het de moeite om eens een keer niet naar het zuiden af te reizen, maar je ski- en langlauftalenten te beproeven op de Zweedse hellingen. Branäs, vlakbij het plaatsje Sysslebäck, is het grootste wintersportgebied van Värmland. Er zijn 41 pistes, waarvan er 13 speciaal bestemd zijn voor de kleintjes. De rest is blauw of rood en er is een zwarte piste. Ski- en kledingverhuur, restaurants, huisjes en hotelaccommodatie, het is er allemaal. Reken niet op een bruisende après-ski, maar op een gezellig en sportief genieten in de Zweedse natuur. Het ski-resort is afgelopen jaar ook nog uitgeroepen tot het meest kindvriendelijke ski-oord van zweden, dus ook de allerkleinsten hebben er de vakantie van hun leven.

 

Verantwoording

Dit is een bewerking van het artikel Top 10 Värmland dat eerder verscheen in het herfstnummer van 2019 van Nordic Magazine.

© One Day Walks, tekst: Paul van Bodengraven,  foto’s Marco Barten