Een bezoek aan de zilvermijn in Sala is een must als je de regio Västmanland aan doet. Diep ondergrond vind je de sporen van zilverzoekers die hier als sinds de 15de eeuw actief waren. Rond de mijn is een hele infrastructuur van dammen aangelegd om de waterstromen te beheren, o.a. voor het wassen van de erts, als aandrijfkracht voor de pompen en later ook voor transport. Tegelijk moest voorkomen worden dat de mijnschachten vol zouden lopen. Een prachtig gebied om doorheen te wandelen!

Eerst maar de grond in

Van + 20 naar + 3 in 155 meter

Op 155 met diepte is het koud, zo weten we nu. Was het zojuist bovengronds nog ruim boven de 20, hier – op 155 meter diepte – staat de teller net op 3 graden. Gelukkig hebben we onze jas meegenomen voor de afdaling in de schacht die we mogen bezoeken. De Sala-mijn, ooit het domein van zilverzoekers, heeft nu meerdere functies: een toeristische attractie, een plek om te duiken, een conferentie- annex feestzaal in een (verwarmde!) grot en je kunt er zelfs slapen in de enige hotelkamer te wereld die op 155 meter diepte ligt. Je moet ervan houden, maar een bijzondere ervaring is het ongetwijfeld. De gids leidt ons langs de mooiste plekjes in de mijn en laat de akoestiek horen met een Zweedse meezinger (mits je de tekst kent).

Die kant op!

Op pad

Mooi hoor die ondergrondse wereld, maar ik ben toch blij als we weer boven de grond zijn en de warmte van de zomerdag voelen. Inleveren die jas en helm en na een bezoekje aan het nabijgelegen museum van de mijn, trekken we eropuit voor een flinke wandeling rond de spaarbekkens die hier zijn aangelegd. Om te voorkomen dat de mijn volliep met water zijn er in de directe omgeving diverse dammen aangelegd om zo het water ‘weg’ te houden. Inmiddels zijn die dammen grotendeels begroeid geraakt en volledig geïntegreerd in het landschap. De spaarbekkens ogen nu als meren en alleen de kaarsrechte vorm van dammen verraad hun oorsprong.

Vanaf de rand van het stadje lopen we het Folketspark in. Dit is de plek waar de inwoners van Sala komen sporten, luieren en picknicken. Omringd door joggers, kinderwagens en een paar rondstruinende honden lopen we het bos in. In eerste instantie nog langs een smalle asfaltweg, maar al snel gaat die over in een onverhard voetpad. We zien wat huizen is het bos en door de bomen schemert in de verte het water van het Långforsen. Dat meer ligt het dichtst bij Sala en is het meest ‘toeristisch’ ontwikkeld. Dat betekent niet veel meer dan dat je hier een kano of roeiboot kunt huren, er een paar plekken vindt om te zwemmen en dat aan de overkant een restaurant (met terras!) aan het water lijkt te liggen. Aan markering geen gebrek, de bordjes en oranje verf op de bomen geven de richting aan.

Spiegeltje spiegeltje... het Silvköparen

Verleidelijk water

Als we na een kilometer of zes de oever van het Silvköparen bereiken, lopen we vrijwel direct het terrein van de daar gelegen camping op. Met spelende kinderen in het water en een ijskiosk bij het strandje is dit de ideale plek voor kamperende gezinnen. En als wandelaar kun je hier even een verfrissende duik nemen, om afgekoeld aan de resterende 13 km te beginnen. Via het gehuchtje Sommarhagen lopen we naar de dam die het volgende meer begrenst. Dat draagt de toepasselijke naam Olof-Johns Damm en hier herken je goed de kaarsrechte vorm van de aangelegde waterscheiding. Groen begroeid, met hoge bomen, maar duidelijk toch een ‘dijk’.

Olof-Jons damm

De beste pauzeplek

Verderop verlaten we de dam en komen we op de natuurlijke over van het meer. De ondergrond is wat drassiger en via plankieren komen we aan de rand van het water. Wat een prachtige plek is dit! Niet voor niks is nu precies hier een schuilhut neergezet, met een vuurplaats om een fikkie te stoken en je zelf meegebrachte worstje te grillen. Die zitten niet in onze rugzak vandaag, maar een broodje wel, dus maken we een korte stop. Kort, want we hebben we nog een aardig eindje te gaan en zouden graag tijdig op het terras aan het meer aankomen, voordat de zaak sluit. Want het is dan weliswaar lang licht, de horeca is daar lang niet altijd op ingesteld.

We volgen de door ons uitgestippelde route vrijwel zonder problemen. Een enkele keer ontbreekt de markering en eenmaal stuurt die ons zelfs twee kanten op, zonder uitleg te geven over waar je dan uitkomt. Lang leven de GPS, de kaart en Google Maps!

Daar wil ik heen!

Honger!

Aan het eind van de middag komt het Långforsen weer in zicht komt. Nu maar hopen dat het door ons eerder gesignaleerde terras nog in bedrijf is. Veel Zweden eten ’s middags warm en het zou zo maar kunnen datde keuken al gaat sluiten. Na nog wat omtrekkende bewegingen, komen we uiteindelijk uit bij een kleine stuw aan de waterkant. Het pad langs de oever loopt zo ongeveer over het terras van café-restaurant Måns-Ols en het bier klotst daar nog in de glazen op de terrastafel. Snel zoeken we een plek op het terras. Gelukkig kunnen we voor een eenvoudige hamburger nog wel een beroep doen op de keukenbrigade. Met zicht over het water en de zon op het gezicht, daalt de moeheid van inmiddels 19,5 km in de benen. Na het eten nog 1 km om terug te komen bij de auto. Moe en rozig gaan we op weg naar ons logeeradres. Hier komen we graag en gauw nog een keertje terug. Ofwel: Vi ses snart Sala!

Praktisch

Dit is wandeling 22 uit Wandelen in Midden-Zweden. Gästrikland, Hälsingland & Västmanland, een gids met 22 wandelingen. Kijk op www.wandeleninmiddenzweden.nl voor meer informatie. Daar vind je ook de route beschrijving van een andere route uit de gids. De gids direct bestellen kan natuurlijk ook. Ga daarvoor naar onze webshop.