Wat te doen met 3km2 oude industrie, midden in de stad? In Norrköping weten ze er wel raad mee. Het is de plek waar je nu de universiteit, musea, theaters etc vindt. Van oude industrie tot moderne en trendy stad met 135.000 inwoners. Een leuke stad voor een kort stedentripje. Nordic geeft je de ins & outs.

Zweeds Manchester

Nörrkoping is in de 17de eeuw ontstaan rond de metaalbedrijven die zich hier vestigden aan de snel stromende Motala rivier. De stad bood onderdak aan de fabrieksarbeiders. Toen de klad kwam in de metaalindustrie schakelde men over op textiel. In de jaren ’80 van de vorige eeuw sloot de laatste fabriek. En in plaats van alles plat te gooien, is er voor gekozen de pakhuizen en fabrieken te herontwikkelen, met respect voor het oorspronkelijke karakter. Het resultaat mag er zijn, Nörrkoping kan zich qua industrieel erfgoed prima meten met Manchester in Groot-Brittannië, dat een vergelijkbaar industrieel verleden en hart heeft. Je kunt er uren dwalen en zien hoe ‘lelijk oud’ is omgetoverd tot iets bijzonders. Via het toeristenbureau, dat ook in de oude fabriekswijk is gevestigd, kun je een rondleiding regelen, ook in het Engels.

Visualisatie centrum 

Een van de culturele en wetenschappelijke ‘attracties’ die in het oude industriehart zijn neergestreken is het visualisatie centrum. Onder het motto ‘een beeld zegt meer dan 1000 woorden’ wordt getoond hoe techniek kan helpen om dingen beter te begrijpen en te doorgronden. Het centrum werkt nauw samen met de universiteit en is wereldwijd toonaangevend in het ontwikkelen en toepassen van 3D-technieken. Zo kun je bijvoorbeeld aan de hand van MRI-scans steeds verder in een lichaam kijken. Met een interactieve 3D-plattegrond wordt iedereen uitgenodigd mee te denken en ontwerpen voor een grootse herinrichting van de stad in verband met de komst van de  hogesnelheidstrein. De toepassingen zijn legio en variëren van medische wetenschap tot amusement. Zo werd bijvoorbeeld hier de techniek ontwikkeld waarmee animatiefiguren tot leven werden gewekt in de Lord of the Rings-films.

Kunstmuseum Norrköping

Het Konstmuseet , aan de rand van het centrum gelegen, is een oase in een verder best wel drukke stad. Hier wordt kunst uit de late 19de en vroege 20ste eeuw geëxposeerd. Dat is veelal werk dat voor velen onbekend zal zijn, maar het is er niet minder mooi om. Er hangen een paar bekende namen, waaronder een groots en prachtig schilderij van Carl Larsson, één van Zwedens beroemdste kunstenaars. Er zijn wisselende tentoonstellingen en een paar wisselende moderne kunstinstallaties. De museumwinkel heeft een redelijk uitgebreide collectie kunstboeken, het museumcafé stelt niet veel voor. In een uur krijg je een aardige indruk van de collectie en ben je weer helemaal fris om de prikkels van het stadsleven tegemoet te treden. Nog een meevaller: de toegang is gratis.

Winkelen

De binnenstad van Norrköping is feitelijk één groot overdekt winkelcentrum, een aaneenschakeling van blokken winkels. Je komt hooguit even buiten om over te steken van het ene blok naar het andere. Mooi is het niet, wel functioneel. Je vindt er vestigingen van vrijwel alle grote Zweedse ketens in Zweden. Bijzonder is de vestiging van modeconcern H&M, dat naast de gebruikelijke kleding ook een afdeling beauty en een afdeling wonen heeft . Dat kennen wij (nog) niet in Nederland en België. Je vindt er allerlei smaakvolle inrichtingsartikelen, variërend van kussens tot kaarsen, van woonplaids tot lampen. Modern design, helemaal van deze tijd en zoals het H&M betaamt met ontwerpen die  ‘goed gejat’ zijn van andere, exclusievere en duurdere merken.  Toch behoefte aan kleine, authentieke winkeltjes? Je vindt er een paar in het wijkje dat zichzelf profileert als Gamla Stan, vlakbij het oude raadhuis van Norrköping.

Eten en drinken 

Hippe stad, hippe uitgaansgelegenheden. Norrköping telt een aantal populaire restaurants, waar het aangenaam toeven en heerlijk eten is in een prachtige omgeving. Bijvoorbeeld bij restaurant Lagerqvist, dat is gevestigd in een oude wijnkelder uit de 17de eeuw. Een beperkte kaart, met vlees en een beetje vegetarisch. Meer een vistype? Dan is Fiskmagasinet wellicht de place to be. Je vindt het restaurant in Knäppingsborg, een voormalige tabaksfabriek die liefdevol is omgetoverd tot een soort winkel- en uitgaanscomplex. De prijzen liggen in deze restaurants gemiddeld wat hoger, maar de kwaliteit is er ook naar. Daarnaast vind je in Norrköping ook de gebruikelijke pizza-, kebab- , sushi- en Thaise restaurants, waar je ook voor een bescheidener budget terecht kunt.  Wilt u de kinderen paaien na een dagje cultuur en musea, dan is er altijd nog de McDonalds in het centrum.

Trams 

Toen in 1967 werd besloten om voortaan rechts te rijden, in plaats van links, sneuvelden er daarbij heel wat tramverbindingen in Zweden. Het bleek te duur en lastig om de wissels, rails en installaties aan te passen aan de nieuwe situatie. Göteborg en Norrköping zijn de enige twee steden waar nog een tramsysteem van voor die tijd operationeel is. Groots is het niet, maar gezellig oogt het wel. Pas echt leuk wordt het als je een van de oude museumtrams tegenkomt, die al rinkelend de binnenstad onveilig maken. In het zomerseizoen kun je een toeristische rondrit maken, met een gids die in het Zweeds uitlegt wat je onderweg allemaal ziet. Ook leuk om er gewoon in te zitten en de mooiste stukjes van de stad aan je voorbij te laten glijden. Bij het toeristenbureau kun je kaartjes kopen.

Kerk

De heilige Olof, de beschermheilige van Noorwegen, is ook in Zweden populair. Zo is hij de officiële beschermheilige van de stad Norrköping en is één van de grootse kerken naar hem vernoemd: de Sankt Olai Kyrka. Op de plek van de huidige kerk stond in de 14e eeuw al een klooster en kerk. Dat weten we doordat Paus Bonifatius IX een officiële overeenkomst tekende met de stad Norrköping namens het beroemde, nabij Linköping gelegen Askeby klooster. Inzet van die afspraken was het antwoord op de vraag wie de kerk en de omliggende grond nu eigenlijk bezat. De kerk dus. De huidige kerk is in barokstijl gebouwd tussen 1765 en 1767 en heeft een vrijstaande klokkentoren. Hoewel de kerk midden in de stad staat, is er een groot terrein omheen met grote bomen. Het is dan ook een geliefde plek om kerkelijke huwelijken te sluiten bij de bewoners van Norrköping en omstreken.

Motala rivier 

De Motala rivier stroomt van het Vättern meer naar de Baltische zee, waar zij uitmondt bij het plaatsje Motala. Omdat de rivier op sommige plaatsen nogal wat verval kent, is hij vanaf de kust slechts bevaarbaar tot aan Norrköping, dat daarmee een van de diepst landinwaarts gelegen zeehavens van Zweden heeft. Vanwege het verval van de rivier vestigden metaal- en later textielbedrijven zich hier. Hun grondstoffen en producten konden over water aan- en afgevoerd worden. Nu is het vooral een spektakel om te zien hoe de rivier zich naar beneden stort over de aangelegde dammen, waarin vroeger energie werd opgewekt. Wie de haven nu bezoekt, ziet dat er nog steeds aardig wat bedrijven zijn gevestigd langs de rivier. Daarnaast heeft de haven een belangrijke functie als overslagterminal. En zelfs een enkele passagiersboot doet de haven aan voor een dagje Norrköping.

Kolmården

Genoeg van de stadse drukte? Trek dan een dag uit om het circa 30 km verderop gelegen natuurschoon rond Kolmården te ontdekken. Je kunt er wandelen, fietsen, vissen of zelfs varen op het Bråviken. Er zijn meerdere wandelroutes uitgezet, variërend in lengte en zwaarte. Of breng een bezoekje aan Kolmården Zoo, die maar liefst 1,5 km2 groot is. Met 750 diersoorten in huis, kun je hier naast Scandinavische dieren ook exoten als tijgers, dolfijnen en giraffen aanschouwen. Er worden shows met roofvogels verzorgd en je kunt van dichtbij kennismaken met de olifanten. Dierenwelzijn staat hoog op de agenda in Zweden, dus reken niet op foute circusacts van een olifant die op één been op een krukje moet staan;  de nadruk ligt hier op educatie. Plezier beleven kan ook, bijvoorbeeld in een van de vele speeltuinen.

Verantwoording

Dit artikel verscheen eerder in het lentenummer van 2017 van Nordic Magazine.

© One Day Walks, tekst: Paul van Bodengraven,  foto’s Marco Barten